Πρόσφατες αναρτήσεις

Τα παιχνίδια της πεντάρας

164 Views 0 Liked

   Από τις πιο σημαντικές καινοτομίες, Novelties, των ευρωπαϊκών τσίγκινων παιχνιδιών – συρόμενων ή κουρδιστών προς το τέλος του 19ου και αρχές του 2Οού αιώνα, μπορούν να θεωρηθούν τα penny toys (παιχνίδια της πεντάρας), τα τσίγκινα συρόμενα μικροπαιχνίδια πάνω σε μια τσίγκινη βάση με ρόδες, η φθήνια των οποίων τα έκανε κοινό απόκτημα των παιδιών όλων των κοινωνικών τάξεων. Και αυτό ήταν το ζητούμενο. Το κόστος της κατασκευής ήταν μηδαμινό.

   Τσίγκινα μικροπαιχνίδια, penny toys, βρίσκουμε και στην Ελλάδα, προσαρ­μοσμένα στην ελληνική πραγματικότητα, ανάμεσα στις κατασκευές αρχικά των πανηγυράδων, αλλά αργότερα και των Ελλήνων βιοτεχνών και βιομήχανων μέχρι το 1960, όπως τα συρόμενα παιδάκια του Ανανία Αναvιάδη (Α.Α.), το συρόμενο αυτοκίνητο Ε.Π.Α. και τα συρόμενα κοκόρια, αλογάκια και πάπιες του Γεράσιμου Πρίφτη (Π) και Δημήτρη Κολάρου (ΕΛΒΙΠ), καθώς και του Παπα­ευαγγέλου (ΦΙΝΟ) κ.ά. Ο τρόπος της διαδικασίας του τσίγκου και της κατασκευής των τσίγκινων αυτών παιχνιδιών ήταν ακριβώς ο ίδιος με των Ευρωπαίων.

   Ενδιαφέρον έχουν και όλα τα τσίγκινα μικρά άλογα-παιχνίδια, συρόμενα ή κουρδιστά ελληνικής κατασκευής, που πρωτο­εμ­φανίστηκαν στην Ελλάδα το 1930. Αναφερόμαστε αρχικά στα τσίγκινα οικοτεχνικά, συρόμενα αλογάκια, βαμμένα στο χέρι που κατασκεύαζαν οι παvηγυράδες, ισιώνοντας κουτιά από κονσέρβες. Για να σχηματίσουν ένα άλογο διαμόρφωναν σε μια πρώτη φάση με καλούπι τα δύο τμήματα ξεχωριστά και ύστερα τα ένωναν μεταξύ τους με μικρούς πίρους.

   Τα τσίγκινα αυτά μικρά άλογα ήταν συνήθως πάνω σε μικρές τσίγκινες βάσεις με τέσσερις ρόδες. Όταν αργότερα, γύρω στο 1940 όπου ξεκινά η βιομηχανική παραγωγή των τσίγκινων παιχνιδιών με αποκορύφωμα το 195Ο και 196Ο, οι κατασκευαστές αγόραζαν τον τσίγκο σε φύλλα από εισαγωγείς λαμαρινών στην Αθήνα. Την εποχή αυτή το ελληνικό παιχνίδι χαρακτηρίζεται βιομηχανικό προϊόν με ξένες επιδράσεις. Ο μηχανισμός κίνησης ήταν το κυριότερο στοιχείο, το οποίο καθόριζε και τον τρόπο παιξίματός του. Τσίγκινα άλογα του τσίρκου, άλογα του λούνα παρκ, καβαλάρηδες και άμαξες με άλογα που κούρδιζαν μια φορά· έμοιαζαν σαν αληθινά. Η μεγαλύτερη καινοτομία στον χώρο των μηχανικών παιχνιδιών τη δεκαετία του 1950, ήταν τα ιαπωνικά παιχνίδια, τα οποία αντικατόπτριζαν τις κοινωνικές συνθήκες της εποχής. Πολλά αντανακλούσαν τα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα που σημάδεψαν την Ιαπωνία κατά την περίοδο της αμερικανικής κατοχής. «Η έκπληξη και ο θαυμασμός του ιαπωνικού λαού προς την αμερικανική κουλτούρα εκφράζονταν ακόμα και μέσα από τα παιχνίδια». Τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 οι ιαπωνικές εταιρείες θεωρήθηκαν οι μεγαλύτερες παραγωγικές και εξαγωγικές μονάδες στην Ευρώπη και την Αμερική. Η εποχή αυτή σφραγίζεται σαν εποχή της ιαπωνικής αγοράς παιχνιδιών. Ιαπωνικά οχήματα, κυρίως διαστημικά και ρομπότ, εξάγονται από την Ιαπωνία σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, αλλά και της Αμερικής και αντιγράφονται συστηματικά από τους περισσότερους κατασκευαστές της εποχής αυτής.

   Τα ιαπωνικά αυτά παιχνίδια, φθάνουν προς το τέλος της δεκαετίας του 1960 και στην Ελλάδα. Τα πρώτα ιαπωνικά εισαγόμενα παιχνίδια - προς το τέλος της δεκαετίας του 1930 - ήταν από celluloid. Αργότερα, τη δεκαετία του 1960 ήταν από τσίγκο και πλαστικό. Τα περισσότερα δούλευαν με μπαταρία και απεικόνιζαν ανθρωπόμορφα ζώα και παιχνίδια διαστημικά... Αντιγράφονται από τους κατασκευαστές παιχνιδιών στην Ελλάδα, με πρωτοπόρο τον Ανανία Ανανιάδη στα διαστημικά και τους υπόλοιπους κατασκευαστές στα ανθρωπόμορφα ζώα.

   Με τη βιομηχανική παραγωγή η μάθηση έχει ξεφύγει πια σαν κυριότερος σκοπός του παιχνιδιού και κυριαρχεί μια προκαθορισμένη φαντασία, που δεσμεύει τον φανταστικό κόσμο των παιδιών, αφαιρώντας τους και την ικανοποίηση του χειροποίητου.

   Στα τέλη του περασμένου αιώνα ως συνέπεια της βελτίωσης των κοινωνικών συνθηκών τα παιχνίδια έγιναν προσιτά σε πλατύτερα κοινωνικά στρώματα. Η αυξανόμενη ζήτησή τους άνοιξε νέους ορίζοντες στους τεχνίτες παιχνιδιών. Οι οικοτεχνικές παραγωγές εξελίχθηκαν σε βιοτεχνίες, για να δώσουν και αυτές με τη σειρά τους τη θέση τους σε βιομηχανίες παραγωγής παιχνιδιών. Ο ανταγωνισμός των κατασκευαστών, η ενασχόληση με το αισθητικό αποτέλεσμα των παιχνιδιών και η αναζήτηση του εντυπωσιακού σε συνδυασμό με τον εκπαιδευτικό τους χαρακτήρα, προσέφερε μία ευρεία γκάμα επιλογών στους αγοραστές, οι οποίοι από την πλευρά τους αναζητούσαν για τα παιδιά τους οικονομικά αλλά συνάμα ποιοτικά παιχνίδια.

   Τα περισσότερα από τα βιομηχανικά κυρίως παιχνίδια ήταν μηχανικά και λειτουργούσαν με ένα μηχανισμό κλειδιού. ο οποίος ήταν ενσωματωμένος στο εσωτερικό τους και κούρδιζε με τη φορά του ρολογιού, προκαλώντας μέσω ενός ελατηρίου και γαλάζιών την κίνησή τους. Αρχικά οι μηχανισμοί αυτοί χρησιμοποιούνταν στην Ευρώπη στα ρολόγια, η μαζική τους όμως παραγωγή έγινε αιτία να Χρησιμοποιηθούν και σε μηχανικά παιχνίδια, κυρίως τσίγκινα κουρδιστά.